Διαταραχή Πανικού…η συνέχεια!

…τα προβλήματα δεν περνάνε από μόνα τους. Πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλιώς μένουν για πάντα εμπόδιο στην πνευματική σου ανάπτυξη και εξέλιξη… Scott Peck

Σε προηγούμενο άρθρο είδαμε μαζί τί είναι η Κρίση, η Διαταραχή Πανικού καθώς και η Αγοραφοβία (αφού μπορούν να συνυπάρξουν), και πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά. Μεγάλο κομμάτι όμως αποτελεί το «γιατί» εμφανίζονται, αλλά και το πώς εξαφανίζονται αυτά τα συμπτώματα.
 

Ποια άτομα προτιμά το άγχος και γιατί;

1. Αρχικά, δεν θα μπορούσα να παραλείψω την αναφορά στους γενετικούς (κληρονομικότητα) και νευροβιολογικούς παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να προδιαθέτουν μια αγχώδη διαταραχή. Ωστόσο, δεν θα σταθώ περισσότερο σ’ αυτό.
2. Μια από τις συχνές ερμηνείες που δίνονται, είναι η εσωτερική σύγκρουση μεταξύ των ενστίκτων, των βιολογικών αναγκών μας και της λογικής. Για να επέλθει η εσωτερική μας ισορροπία ενεργοποιούνται κάποιοι μηχανισμοί άμυνας. Ωστόσο, αν οι μηχανισμοί άμυνας προκειμένου να βελτιώσουν την εσωτερική μας κατάσταση λειτουργούν στον υπέρτατο βαθμό, τότε μακροπρόθεσμα τα συναισθήματα άγχους οδηγούν σε διαταραχή άγχους.

Περίπτωση: ένα παιδί που βρίσκεται σε ηλικία κατά την οποία γίνεται η μετάβαση από την πάνα στην τουαλέτα δέχεται έντονες πιέσεις από τους γονείς για να μάθει να αφοδεύει γρήγορα στην τουαλέτα ώστε να μην λερώνει και να μην λερώνεται. Οι έντονες αυτές πιέσεις, σ’ αυτό το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν μακροπρόθεσμα στο να γίνει ένα άτομο καταναγκαστικό και αγχωτικό με την καθαριότητα σε μεγαλύτερη ηλικία.

Μια ακόμα ερμηνεία που δίνεται, είναι οι πεποιθήσεις που έχουμε διαμορφώσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Πιο συγκεκριμένα, όταν νιώθουμε πως δεν έχουμε απόλυτο έλεγχο του περιβάλλοντός μας, αυτό αυτόματα τίθεται εναντίον μας. Η έλλειψη ελέγχου, που αισθανόμαστε σε συνδυασμό με το να παραμένουμε στα αρνητικά και στρεσογόνα συμβάντα στη ζωή μας, ή ακόμα χειρότερα να τα ερμηνεύουμε όλα με αρνητικό τρόπο και με αρνητική διάθεση, ανοίγουν τον δρόμο προς τις αγχώδεις διαταραχές.

Περίπτωση: ένας χωρισμό, ο οποίος μάλιστα δεν είναι επιλογή μας και μας στοιχίζει πολύ (έλλειψη ελέγχου), μπορεί να είναι μια καλή αφορμή για να εμφανίζονται συναισθήματα άγχους σε κάθε επόμενη σχέση. Το άγχος αυτό είναι αποτέλεσμα της διαστρεβλωμένης πεποίθησής μας-πως όλα τα κάνουμε λάθος σε μια σχέση και πως ό,τι και να κάνουμε και όσο και να αγαπήσουμε, ο σύντροφός μας θα μας εγκαταλείψει αργά ή γρήγορα (εστίαση στην απειλή-αρνητική ερμηνεία).

Θεραπεία;

Με πολλή λύπη αναφέρω πως μετά από έρευνες διαπιστώθηκε πως λίγα άτομα που φέρουν κάποια αγχώδη διαταραχή επισκέπτονται κάποιον ειδικό. Από τη μια υπάρχει μια εξήγηση, αυτή του ότι τα συμπτώματα μια τέτοιας διαταραχής είναι κυρίως σωματικά οπότε πολλοί ζουν με την πεποίθηση: “Είμαι ένα αγχώδες άτομο που το άγχος μου βγαίνει (π.χ.) σε έντονη ζαλάδα”. Ωστόσο δεν θα έπρεπε να παραμένουν εκεί, ή όσοι γνωρίζουν, να μην παραμένουν στον οικογενειακό τους γιατρό καθώς δεν βοηθά 100%.

Έκθεση: το κοινό στοιχείο όλων των ψυχοθεραπειών είναι η έκθεση. Αναζητούμε το πρόβλημα και μόλις το ανακαλύψουμε δεν το αποφεύγουμε αλλά το αντιμετωπίζουμε κατά μέτωπο. Τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. αναπνοές) ή νοερές εικόνες (π.χ. μια ευχάριστη ανάμνηση) θα μπορούσαν να μας χαλαρώσουν τη στιγμή που ερχόμαστε σ’ επαφή με αυτό που μας αγχώνει Πρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με αυτό που μας φοβίζει και μας αγχώνει, η φυγή είναι απλά μπάλωμα.

Αμφισβήτηση των διαστρεβλωμένων αντιλήψεων και πεποιθήσεων: Όσο ζούμε διαμορφώνουμε ένα σύστημα αντιλήψεων και πεποιθήσεων, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι υπερβολικές, παράλογες, διαστρεβλωμένες. Αυτό καλούμαστε να αλλάξουμε.
Περίπτωση: Φοβάμαι τις πτήσεις με αεροπλάνο. Πρέπει να κάτσω να σκεφτώ πόσο λογικός είναι ο φόβος μου αυτός. Πρέπει να δώσω στον εαυτό μου να καταλάβει πως είναι λίγες οι πιθανότητες να συμβεί κάποιο αεροπορικό δυστύχημα.

Φαρμακευτική αγωγή: σε πολλές περιπτώσεις είναι σημαντική η φαρμακευτική αγωγή και δεν θα πρέπει να απορρίπτεται κατηγορηματικά, ωστόσο η χορήγηση φαρμάκων θα έπρεπε να συνίσταται με επιφύλαξη. Δεν είναι μικρό το ποσοστό των περιπτώσεων όπου εμφανίζεται ένας εθισμός στα εκάστοτε φάρμακα, ενώ με τη λήξη της φαρμακευτικής αγωγής τα συμπτώματα της εκάστοτε διαταραχής εμφανίζονται και πάλι.

*το άρθρο αυτό περιέχει πολύ συνοπτικά θεωρία και πρακτική από διάφορες προσεγγίσεις της ψυχοθεραπείας με σκοπό οι αναγνώστες να εξοικειωθούν απλά με τον τομέα της ψυχοθεραπείας, καθώς η εξειδίκευση είναι κομμάτι άλλων κι όχι των απλών γνωστών μας. Σε καμία περίπτωση το άρθρο αυτό δεν αποτελεί ένα επαρκές μέσο θεραπείας και άτομα με κάποια διαταραχή καλό θα ήταν να επισκέπτονταν κάποιον ειδικό.