Διαταραχή Διαγωγής VS Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

• Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ);
• Ποια είναι τα κλινικά συμπτώματα;
• Με ποιες άλλες διαταραχές παρουσιάζει συνοσηρότητα;
• Τι θα πρέπει να προσέξουμε;

 Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που απαντήθηκαν σε προηγούμενο άρθρο αφιερωμένο στη ΔΕΠΥ. Σ’ αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στη Διαταραχή Διαγωγής και θα επικεντρωθούμε στη Διαφορική Διάγνωση μεταξύ της ΔΕΠΥ και της Διαταραχής Διαγωγής.
 

Τι είναι η Διαταραχή Διαγωγής (ΔΔ);

Η ΔΔ είναι ένα σύνολο συμπεριφορών οι οποίες θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν ως παράνομες, καθώς παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων και τους κοινωνικούς κανόνες. Πολλές φορές ταυτίζουμε διάφορες απερίσκεπτες πλάκες των εφήβων ή κάποιες επιθετικές συμπεριφορές των παιδιών με ΔΕΠΥ με τη Διαταραχή Διαγωγής, ωστόσο πρόκειται σίγουρα για κάτι διαφορετικό. Τα συμπτώματα πρέπει να έχουν ένταση και διάρκεια προκαλώντας δυσφορία και έκπτωση λειτουργικότητας σε κοινωνικό και σχολικό επίπεδο (πάντα σε αντιστοιχία με το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού).
 

Συμπτώματα της Διαταραχής Διαγωγής:

Θα πρέπει να ισχύει: τουλάχιστον μία κατηγορία (ισχύς τουλάχιστον 6 μηνών) ή τρεις κατηγορίες (ισχύς τουλάχιστον 12 μηνών) από τις παρακάτω κατηγορίες συμπτωμάτων πριν άτομο ολοκληρώσει το 18^ο έτος:

1. Επιθετικότητα προς ανθρώπους ή ζώα. Εκδήλωση έντονης βίας και σκληρότητας (π.χ. εκφοβισμός, καβγάδες με άσκηση σωματικής βίας, σεξουαλική βία και εξαναγκασμός).
2. Καταστροφή περιουσίας (π.χ. εμπρησμοί, βανδαλισμοί).
3. Κλοπή ή εξαπάτηση (π.χ. διαρρήξεις αυτοκινήτων ή σπιτιών, εξαπατήσεις, μικροκλοπές).
4. Βαρύνουσας σημασίας παραβιάσεις κανόνων (π.χ. παραβίαση κανόνων του σπιτιού και παραμονή έξω από το σπίτι μετά τα μεσάνυχτα σε ηλικία 13 χρόνων).

Ποιες συμπεριφορές μας δείχνουν πως ένα παιδί έχει Διαταραχή Διαγωγής;

Αρχικά οι πρώτες συμπεριφορές (κυρίως κατά την προσχολική ηλικία) είναι:

• εκρήξεις θυμού,
• επιθετικότητα προς τους συνομηλίκους του,
• ανυπακοή,
• πείσμα,
• άσκοπη κινητική δραστηριότητα και
• διάσπαση προσοχής.

Αργότερα στην προεφηβεία και εφηβεία του παιδιού παρουσιάζονται οι εξής συμπεριφορές:

• συχνοί καβγάδες και εκφοβισμοί,
• επιθετικότητα και σκληρότητα σε πολύ αυξημένο βαθμό,
• καταστροφικός χαρακτήρας,
• κλοπές,
• ψευδολογίες,
• τάσεις φυγής από το σπίτι,
• συναισθηματικές διαταραχές (π.χ. έντονες εκρήξεις θυμού),
• ανυπακοή σε πολύ αυξημένο βαθμό.

Συνοσηρότητα με:

• Κατάχρηση ουσιών
• Άγχος
• Κατάθλιψη
• ΔΕΠΥ
• Μαθησιακές Διαταραχές
• Διαταραχές επικοινωνίας

Παρατηρούμε, λοιπόν, πως αρκετά συμπτώματα της ΔΕΠΥ εμφανίζονται και στη ΔΔ ειδικά όταν βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο.
 

Διαφορές με ΔΕΠΥ (Διαφορική Διάγνωση):

1. Αν απομονώσουμε τις παραμπτωματικές πράξεις θα παρατηρήσουμε πως αυτές των παιδιών με ΔΔ είναι βαρύνουσας σημασίας ή τείνουν να γίνουν βαρύνουσας σημασίας. Είναι ιδιαίτερα βοηθητικό να εστιάσουμε αν η συμπεριφορά του παιδιού είναι προκλητική ή τείνει να είναι προκλητική. Παιδιά με ΔΕΠΥ δεν παρουσιάζουν προκλητική συμπεριφορά.
2. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει το σύμπτωμα της Διάσπασης Προσοχής, ωστόσο, η Διάσπαση Προσοχής ως σύμπτωμα της ΔΕΠΥ είναι απόρροια των ελλειμμάτων προσοχής ενώ της ΔΔ είναι απόρροια μιας παρορμητικότητας που διακατέχει το παιδί.
3. Παιδιά με ΔΕΠΥ και ΔΔ παρουσιάζουν ανυπακοή, ωστόσο στη δεύτερη περίπτωση αυτή τη ανυπακοή είναι επιτηδευμένη, ενώ στην πρώτη όχι.
4. Η αιτιολογία της ΔΕΠΥ δεν είναι αρκετά σαφής. Βασίζεται κυρίως στην κληρονομικότητα και σε γενετικούς παράγοντες. Η αιτιολογία της ΔΔ βασίζεται σε νευροβιολογικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς παράγοντες (π.χ. ανεπαρκείς εκπαιδευτικές υποδομές, ανεργία, φτώχεια, επιρροή συνομηλίκων κτλ .,τα οποία αυξάνουν την παραβατικότητα και συνεπώς τη διαταραχή αυτή).