Υπερκόπωση ή μήπως Επαγγελματική Εξουθένωση;

“Όταν η εργασία είναι χαρά, η ζωή είναι ωραία! Όταν η εργασία είναι καθήκον, η ζωή είναι σκλαβιά! “Μάξιμ Γκόρκι

 
Η εργασία μας προσφέρει τα προς το ζην, μέσα από την παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητά μας. Η εργασία προσδιορίζει την ταυτότητά μας και τη θέση μας μέσα στην κοινωνία. Τι συμβαίνει, όμως, όταν προσπαθούμε να ισορροπήσουμε ως την άλλη άκρη του νήματος; Νιώθουμε απλά εξαντλημένοι και κουρασμένοι ή μήπως πρόκειται για ένα πιο εσωτερικό θέμα;

Δεν ανταποκρίνονται όλοι οι οργανισμοί στις προσδοκίες όλων των εργαζομένων. Επιπλέον, είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι δεν ικανοποιούν όλοι οι οργανισμοί τις απαιτήσεις των εργαζομένων αλλά και δεν παρέχουν τους απαραίτητους εργασιακούς πόρους (π.χ. ικανοποιητικό ωράριο, μισθός, κτλ). Αυτό ακριβώς το χάσμα, ανάμεσα στον οργανισμό και τον εργαζόμενο λόγω διαφορετικής αντίληψης και διαφορετικών προσδοκιών οδηγεί αρκετές φορές στην επαγγελματική εξουθένωση (burnout).
 

Περίπτωση:

“Ονομάζομαι Γιώργος και είμαι 38 χρονών. Πριν 1 χρόνο περίπου έπιασα  δουλειά σε ένα μεγάλο μεσιτικό γραφείο. Έψαχνα πολύ καιρό μία δουλειά πάνω στο αντικείμενό μου και μόλις εμφανίστηκε αυτή η ευκαιρία, δέχτηκα με ενθουσιασμό! Ξεκίνησα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και με ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες, ωστόσο, πολύ νωρίς άρχισα να διαπιστώνω ότι τελικά δεν ήταν αυτό που έψαχνα. Αρχικά, δούλευα ατελείωτες ώρες, τις οποίες δεν πληρωνόμουν, θέτοντας την προσωπική μου ζωή σε δεύτερη μοίρα. Βέβαια δεν με ενοχλούσε, αλλά με τον καιρό άρχισε να μου κακοφαίνεται, καθώς δεν φαινόταν να εκτιμώνται οι προσπάθειες και οι θυσίες μου, ενώ μάλιστα, το αφεντικό και το υπόλοιπο προσωπικό με περιόριζαν στην επαγγελματική μου δραστηριότητα. Έπιανα τον εαυτό μου να αναρωτιέται αν αξίζουν τον κόπο όλες αυτές οι θυσίες σχετικά με τον προσωπικό μου χρόνο. Το κενό που ένιωθα με οδήγησε στο να τηρώ αυστηρά το ωράριό μου χωρίς υπερωρίες και περιττό κόπο. Παρόλα αυτά, δεν ένιωθα καλύτερα! Είχα φτάσει σε σημείο να σκέφτομαι ότι για όλα αυτά φταίω εγώ και ότι ίσως να μην είμαι τόσο καλός για το πόστο αυτό. ” Τίποτα δεν κάνω καλά!” μουρμούριζα! Οι πονοκέφαλοι και οι ημικρανίες δεν μου επέτρεπαν να συγκεντρωθώ, ενώ ξυπνούσα πάντα κουρασμένος! Πλέον, πηγαίνω στη δουλειά απλά για να πάω. Δεν με ενδιαφέρει το έργο που θεωρητικά θα προσφέρω, αλλά το να πάω και να γυρίσω απλά σπίτι μου. Δεν φταίω εγώ οι συνθήκες με έκαναν αναίσθητο!”

Μέσα σε λίγες γραμμές κάναμε ένα πέρασμα από όλα τα στάδια της επαγγελματικής εξουθένωσης. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό μέσα στον ίδιο οργανισμό να μην υφίστανται όλοι οι εργαζόμενοι εξουθένωση.

Αυτό συμβαίνει καθώς οι συγκεκριμένοι “αλώβητοι” εργαζόμενοι:

– δίνουν σημασία στα ψυχοσωματικά συμπτώματα και δεν υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους. Πολλοί εργαζόμενοι θεωρούν ότι μπορούν να αντέξουν και να επιβιώσουν μέσα σε αντίξοες συνθήκες χωρίς κόστος,

– πραγματοποιούν έναν εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό τους, επαναπροσδιορίζοντας τους στόχους και τις προσδοκίες τους ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να ανατρέχουν στα προσωπικά κίνητρα που τους οδήγησαν σε αυτόν τον συγκεκριμένο εργασιακό χώρο,

– υιοθετούν στρατηγικές αντιμετώπισης (π.χ. δίνουν νόημα στο έργο που κάνουν τη δεδομένη στιγμή κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες)

– δέχονται υποστήριξη, είτε από το περιβάλλον είτε από έναν επαγγελματία, η οποία είναι ζωτικής σημασίας,

– η ενασχόληση με δραστηριότητες και χόμπι καθώς και η σωστή διατροφή, η άσκηση και η επαρκής ανάπαυση δεν λείπουν από την καθημερινότητά τους.

*Μοιραστείτε μαζί μας τις εμπειρίες σας!*

Αλεξία Σταθάκη-Ψυχολόγος