Άνοια: Μύθοι & Αλήθειες

“Ο αδερφός μου είναι απλά ένα φυτό! Δεν αντιδράει, δεν τρώει, δεν θυμάται κανέναν από εμάς. Το περίεργο είναι ότι ενώ ουσιαστικά δεν ζει, μερικές φορές μπορεί να γίνει και επιθετικός! Δύσκολο να έχεις ένα ηλικιωμένο άτομο με άνοια στο σπίτι!”

Πολλοί από εμάς- άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο- έχουμε βιώσει ή/και έχουμε ακούσει παρόμοιες καταστάσεις. Ωστόσο, οι αντιλήψεις σχετικά με τις άνοιες αναπαράγονται στις κοινωνίες με έναν διαστρεβλωμένο τρόπο. Ποιοι είναι, λοιπόν, οι μύθοι και ποιες οι αλήθειες γύρω από τις άνοιες;

ΜΥΘΟΣ
Η απώλεια μνήμης σε άτομα τρίτης ηλικίας είναι αποτέλεσμα της άνοιας.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Όταν μιλάμε για άνοια, ουσιαστικά μιλάμε για άνοιες. Η άνοια, δηλαδή, δεν είναι μία πάθηση, αλλά πρόκειται για την κεντρική, θα λέγαμε, κατηγορία διαταραχών που πλήττουν τον εγκέφαλο, η οποία περιλαμβάνει ένα σύνολο διαταραχών όπως είναι η νόσος Alzheimer, η Αγγειακή Άνοια, η Νόσος με σώματα Lewy, η Νόσος Huntington, η Άνοια Πρόσθιου Εγκεφαλικού Λοβού (ή Εκφύλιση Πρόσθιου Εγκεφαλικού Λοβού ή νόσος Pick). Συνεπώς, απαιτείται διαφορική διάγνωση λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό, την κλινική εξέταση-εκτίμηση και τις νευροψυχολογικές δοκιμασίες.

ΜΥΘΟΣ
Η άνοια προκαλεί μόνο προβλήματα μνήμης.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Δεδομένου ότι η άνοια αποτελεί μία γκάμα διαταραχών που πλήττουν τον εγκέφαλο, καθίσταται σαφές ότι και τα συμπτώματα θα ποικίλουν. Ένας ανοιακός ασθενής δεν εμφανίζει μόνο προβλήματα μνήμης, αλλά και προβλήματα στην προσοχή, την αντίληψη, την συνείδηση, τη μάθηση, την κίνηση κ.ά., αλλά και στην συμπεριφορά όντας επιθετικός και απομονωμένος, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται μία δυσλειτουργική καθημερινότητα σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

ΜΥΘΟΣ
Οι ανοιακοί ασθενείς ανήκουν στην τρίτη ηλικία.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Το γεγονός ότι το γήρας επηρεάζει σημαντικά ορισμένες λειτουργίες του οργανισμού (π.χ. μνήμη) δεν αποτελεί επαρκές κριτήριο, ώστε να συσχετίζουμε την άνοια με την τρίτη ηλικία. Πολλές φορές η άνοια είναι αποτέλεσμα συσσωρευμένων εγκεφαλικών εμφράκτων, κατάχρησης ουσιών, χρόνιας χορήγησης φαρμάκων και άλλων παραγόντων. Συνεπώς, σε αρκετές περιπτώσεις οι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα ακόμα και πριν την γεροντική ηλικία.

Κλείνοντας, αξίζει να επισημάνουμε ότι μία προσεκτική διάγνωση όσο δύσκολη κι αν είναι, είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να δοθεί εξατομικευμένα η απαραίτητη θεραπεία και η γνωστική αποκατάσταση στον ανοιακό ασθενή καθιστώντας τον λειτουργικό στην καθημερινότητά του. Επιπροσθέτως, σε περιπτώσεις κληρονομικότητας (αν και δεν πρόκειται για επαρκή παράγοντας εκδήλωσης ανοιών), θα ήταν καλή μία προληπτική εξέταση.